Toekomstbestendig
groen erfgoed. Ruimtelijk ontwerp als perspectief op historische
buitenplaatslandschappen door prof. dr. Steffen Nijhuis, Technische Universiteit
Delft
Lezing Platform Groen Erfgoed, georganiseerd door Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, 11 Oktober 2023, Amersfoort
In deze bijdrage staat een landschaps-gebaseerde regionale ontwerpbenadering voor het begrijpen en ontwerpen van toekomstbestendige buitenplaatslandschappen centraal. Het is in principe een behoud-door-ontwikkelingsbenadering die ruimtelijke ontwikkeling met historische landschapsstructuren als basis neemt in een proces van betekenisvolle participatie van belanghebbenden. In dit proces draait het om samenwerking en co-creatie met eigenaren, experts, beleidsmedewerkers en anderen. Het gezamenlijk uiteenrafelen van de in eeuwen ontstane landschappelijke structuur brengt duurzame instandhouding van erfgoed en ruimtelijke kwaliteit dichterbij. Bij PDOK vind je open datasets van de overheid met actuele geo-informatie zoals hoogtegegevens, bodemkaarten, etc. als waardevolle bronnen in dit proces. Ruimtelijk ontwerp door de schalen heen wordt daarbij niet alleen ingezet als middel om ontwikkelingsstrategieën en principes te ontdekken voor context-specifieke landschapsvorming. Maar ook om mogelijke oplossingen in beeld brengen die de opgaven te benutten om bij te dragen aan bescherming en ontwikkeling van historische buitenplaatslandschappen. De gepresenteerde aanpak kan ook bij ontwerpopgaven in het cultuurlandschap of stedelijk landschap worden ingezet. Voorbeeld van hoe deze aanpak in de praktijk werkt is het Baakse Beek project in Gelderland. Deze en andere voorbeelden, tezamen met achtergronden zijn in dit boek te vinden, maar ook in dit open access artikel.